Shaday Larios “Esperientziaren ahotsak” saioko protagonistetako bat bihurtu zen. TOPIC-en egin diren jardunaldiak dira, 41. Titirijai Jaialdigaren barruan. Mexikarra jaiotzez baina duela urte batzuetatik Espainian bizi den emakume honek, bere burua objektologotzat hartzen du, berak dioen bezala, erdi-txantxa, erdi-serio, “Duela hamar urte inguru oso modu sendo eta iraunkorrean hasi ninrzen objektu-memoriak ikertzen, baina, egia esan, objektologoaren nozio horren atzean diziplina asko daude, nik literatura, antropologia, antzerkia ikasi nuelako eta beraz, denak pixka bat nahasten direlako”, esan digu elkarrizketa honetan.

Shadayren apustua ausartena eta berritzaileena da, besteak beste, hau proposatzen baitu: “Dramaturgia beste leku batzuetatik pentsatzea, ez bada ezer idatzita, espaziotik ere idaztea”. Saiogilea, antzerkigilea, ikertzailea eta eszena-sortzailea, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko arte eszenikoetako doktorea, Guanajuatoko Unibertsitatean Letra espainoletan lizentziaduna, 2004an sortutako Microscopía Teatro objektudun eszena-taldeko zuzendaria eta dramagilea da. “Hasieran, txotxongiloekin hasi nintzen Bartzelonako Pepe Otalen tailerrean. Antzerkiaren mundua ezagutu nuen lehen aldiz, arte eszenikoen doktoretza ikasten ari nintzela, Bartzelonako Institut del Teatre-n. Baina, halako batean, txotxongiloak pixka bat motz geratzen hasi zitzaizkidan, haritik haratago beste esplorazio mota bat behar du, eta horretan dihardu”.

Microscopía konpainiarekin, ikerketan aritzen da eta «objektu dokumentalen antzerkia» sortu zuen Nafarroako Jomi Oligor bazkidearekin. El Solar kolektiboaren sortzaileetako bat ere bada, Jomi eta Xavi Bobesekin batera. Objektuen detektibe agentzia, auzoaren, memoriaren, eszenaren eta eguneroko objektuen arteko loturak aztertzen dituena.

“Egia esan, nire konpainiekin egiten dudanari objektu dokumentalen antzerkia deitzen diot; objektuen eguneroko bizitzan, kultura materialean, jendeak haietan jartzen dituen harremanen, memoria afektibo horien, zentzumenen eta abarren bidez, oroimenak berak animazio-fenomeno bat nola ekartzen duen ikustea da interesatzen zaiguna”.

Objektologo mexikarrak prozesu komunitarioetan parte hartzen du, bera eta bere taldea lanera gonbidatuta dauden lekuetan, “egonaldia suposatzen duten enkarguak egiten dizkigute, hilabete batetik hiru hilabetera; komunitateekin lan egiten dugu, tokian tokiko memoriekin, jendeak eskatzen diguna. Ondoren, eszenaratu eta nik dokumental-objektuen antzerkia deitzen diodan horretan egon behar duten beste pieza batzuk egiten ditugu”.